در زیباسازی و ارتقای عملکرد فضاهای شهری، باغ‌ها و ویلاها، نورپردازی فضای باز نقش بسیار مهمی دارد. در نورپردازی شهری از انواع LEDها، انواع پرژکتوها یا انواع المان نوری می‌توان استفاده کرد. همچنین در نورپردازی باغ و ویلاها نیز می‌توان از انواع LEDها، وال واشرها و… استفاده کرد. نور نامناسب می‌تواند منجر به کاسته شدن زیبایی، ایمنی و تجربه کاربری فضای بیرون شود. در این مقاله اشتباهات رایج در نورپردازی فضای باز را بررسی کرده و راه حل‌هایی برای جلوگیری از آنها ارائه نموده ایم.
۱۰ تا از اشتباهات رایج در نورپردازی فضای باز(معابر شهری، باغ‌ها و ویلاها) + چطور از آنها جلوگیری کنیم؟
۱. استفاده از نور یکسان در همه فضاها
یکی از رایج ترین اشتباهات نورپردازی در فضای باز، استفاده از نور یکسان برای روشن کردن تمام قسمت‌های فضای بیرون است. با انجام این کار، فضای بیرونی یکنواخت و خسته‌کننده به نظر می‌رسد و در نهایت نمی‌تواند ویژگی‌های خاص مناطق مختلف را به درستی برجسته کند. این مشکل نه تنها باعث عدم توازن در نورپردازی (روشنایی بیشتر در برخی مناطق و روشنایی کمتر در برخی دیگر) می‌شود، بلکه تأثیر نامطلوبی بر زیبایی، عملکرد و ایمنی دارد.
چگونه از این اشتباه اجتناب کنیم؟ برای شروع، نورپردازی در فضای باز باید بر اساس نوع فضا و عملکرد آن طراحی شود. به عنوان مثال:
- نورپردازی محیطی: برای روشنایی عمومی فضا، استفاده از چراغ‌های خیابانی با نور یکنواخت در معابر شهری مناسب است. در باغ‌ها و ویلاها، لامپ‌های پنهان شده در زیر درختان یا داخل نرده‌ها می‌توانند فضایی لطیف ایجاد کنند.
:Task Lighting •برای روشنایی مناطق خاص، مانند گذرگاه‌ها یا ورودی‌های ساختمان، باید از نورهای متمرکز و جهتدار استفاده کنید. این نوع نورپردازی می‌تواند برای جاده‌های شهری به خصوص در مکان‌هایی که ترافیک بیشتری دارند نیز مفید باشد.
- نورپردازی تاکیدی: برای جلب توجه به ویژگی‌های خاص مانند مجسمه‌ها، فواره‌ها یا درختان خاص در باغ‌ها و ویلاها، باید از نورپردازی تاکیدی استفاده کنید که آنها را از پس زمینه تاریک جدا می‌کند.
۲. نادیده گرفتن نور طبیعی
در طراحی فضای باز، نور طبیعی اغلب نادیده گرفته می‌شود. یکی از اشتباهات نورپردازی نادیده گرفتن نور طبیعی است. استفاده حداکثری از نور طبیعی می‌تواند به کاهش مصرف انرژی و بهبود کیفیت روشنایی کمک کند. نور طبیعی نه تنها انرژی کمتری مصرف می‌کند بلکه فضای بیرون را روشن‌تر و طبیعی‌تر می‌کند.
چگونه از این اشتباه اجتناب کنیم؟
- برای جلوگیری از این خطای نورپردازی بهتر است که در طراحی فضای بیرونی دقت کنید که قسمت‌های مختلف فضا همراه با بیشترین نور طبیعی باشد. استفاده از سطوح انعکاسی مانند آینه‌های بزرگ یا سطوح نقره‌‌ای در خیابان‌های شهری می‌تواند نور خورشید را به نقاط مختلف منعکس کند و روشنایی محیط را افزایش دهد.
- برای مثال در باغ‌ها و ویلاها استفاده از پنجره‌های بزرگ و یا نصب سایبان‌هایی که نور طبیعی را در طول روز وارد فضا می‌کند می‌تواند به شما کمک کند. در شب نیز باید از نورهای مصنوعی برای تکمیل نور طبیعی استفاده کرد. این کارها باعث می‌شود که اشتباهات نورپردازی کمتر رخ دهد.
3. نور زیاد خیابان
اشتباه نورپردازی
یک اشتباه رایج در توسعه شهری ایجاد نور زیاد در خیابان‌ها یا فضاهای باز است. این کار نه تنها منجر به آلودگی نوری می‌شود، بلکه کیفیت بصری فضا را نیز کاهش می‌دهد و در نتیجه سلامت چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نور زیاد و مستقیم باعث تحریک، سردرگمی، حواس‌پرتی و خیره شدن رانندگان و عابران پیاده می‌شود. به وجود آوردن نور زیاد نیز یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات نورپردازی به حساب می‌آید.
اقدامات پیشگیرانه در برابر این خطاهای نورپردازی
- لامپ‌های قابل تنظیم باعث می‌شوند که خیابان‌ها به خوبی روشن شوند. دیمرها بر اساس شرایط محیطی مقدار نور را تغییر می‌دهند.
- نور پراکنده و نرم به روشنایی کافی و یکنواخت فضا کمک می‌کند، بدون اینکه نقطه‌‌ای بسیار روشن یا به شدت تاریک در آن فضا وجود داشته باشد.
- نورپردازی خیابان‌های شهری باید به گونه‌‌ای برنامه‌ریزی شود که نور فقط در مسیرهایی که عابران پیاده طی می‌کنند متمرکز شود و وسایل نقلیه دیگر نور غیرضروری نداشته باشند.
قرارگیری نور روی خودروهای عبوری از معایب نورپردازی به حساب می‌آید.
۴. قرار دادن نامناسب لامپ‌ها و منابع نور
نورپردازی غلط
لامپ‌هایی که در موقعیت نادرست تنظیم شده اند ممکن است سایه‌های تیره ناخواسته‌ای را در فضا ایجاد کنند که نه تنها جذابیت را کاهش می‌دهد، بلکه ایمنی و عملکرد محیط را نیز به خطر می‌اندازد. قرار دادن لامپ‌ها در مکان نامناسب یکی از رایج‌ترین معایب نورپردازی است. در خیابان‌های شهری، این اشتباه نورپردازی ممکن است باعث به‌وجود آمدن نقاط تاریک شود که احتمال تصادف یا حتی سرقت را افزایش می‌دهد.
اقدامات پیشگیرانه در برابر خطای لامپ نامناسب؟
- قراردادن لامپ‌ها ممکن است به میزان قابل توجهی بر روشنایی تأثیر بگذارد. لامپ‌ها فقط باید در مناطقی قرار بگیرند که بیشتر به نور نیاز دارند، به عنوان مثال، چراغ‌های خیابان باید در ارتفاعی نصب شوند که امکان پخش یکنواخت نور در پیاده‌روها و جاده‌ها را فراهم کند.
- در باغ‌ها و ویلاها لامپ‌ها باید به گونه‌‌ای نصب شوند که نور به طور یکنواخت در سطح زمین پخش شود. پخش نشدن نور یکنواخت روی سطح زمین، یکی از اشتباهات نورپردازی است.
استفاده از چراغ‌های فرورفته یا قرار دادن چراغ‌ها در کنار درختان ممکن است از ایجاد سایه‌های ناخواسته جلوگیری کند.
- همچنین در فضاهای بزرگ از لامپ‌های چند منظوره قابل چرخش استفاده کنید تا بتوانید جهت نور را تغییر دهید و مناطق خاصی را روشن کنید.
۵. مراقبت نکردن از تاثیر رنگ نور در فضای بیرون.
رنگ نور یک جنبه ضروری در طراحی منظره و همچنین در فضای بازدارد. رنگ‌های مطبوع یا تیره یا به عبارتی دمای رنگ غلط، ممکن است نتواند زیبایی یک مکان را افزایش دهند. یک دمای رنگ مناسب برای افزایش کارایی فضای محیط به طور قابل درک، جلوه‌‌ای متفاوت از رنگ‌های سرد و گرم خواهد داشت. تنظیم نکردن رنگ نور یا همان دمای رنگ نور از سری اشتباهات رایج نورپردازی است.
چگونه از این اشتباه اجتناب کنیم؟
- برای خیابان‌های شهری استفاده از نورهای سرد (4000K – 5000K) مناسب است زیرا این رنگ‌ها باعث افزایش شفافیت و روشنایی در فضاهای عمومی‌می‌شوند.
در باغ‌ها و ویلاها نورهای گرم (2700K – 3000K) مناسب ترند زیرا این رنگ‌ها محیطی گرم و آرامش بخش ایجاد می‌کنند و فضاهای باز را بیشتر نمایان می‌کنند و احساس راحتی را برای ساکنین فراهم می‌کنند.
- حتما از نورهای سرد و گرم به طور مناسب و با توجه به نیاز هر قسمت استفاده کنید. به عنوان مثال، ورودی‌های ویلا یا باغ می‌توانند از نور گرم برای ایجاد حس خوش آمد گویی و گرما بهره مند شوند.
رعایت نکردن این مورد از جمله اشتباهات نورپردازی حساب می‌شود.
۶. امنیت در روشنایی خیابان‌های شهری
اشتباهات نورپردازی
یکی از مهم ترین جنبه‌هایی که در هر طراحی روشنایی برای فضاهای عمومی باید در نظر گرفت، تامین امنیت است. نورپردازی شهری باید طوری طراحی شود که از خطرات احتمالی جلوگیری کند و دید بیشتری را برای عابران پیاده و رانندگان فراهم کند.
چگونه از این اشتباه اجتناب کنیم؟
- نورهای با شدت بالا یا شدت نور یکنواخت را انتخاب کنید تا از ایجاد لکه‌های تیره در ناحیه جلوگیری شود.
- از نورپردازی مدرن و مقاوم در برابر شرایط محیطی بد استفاده کنید که بتواند در برابر باد، باران و شرایط دمایی بالا در فضاهای عمومی‌مقاومت کند.
- لامپ‌ها را به گونه‌‌ای قرار دهید که باعث ایجاد تابش خیره کننده در دید فرد نشود و در عین حال روشنایی کامل را در سراسر فضای عمومی‌تامین کند. همچنین از چراغ‌های جهت دار برای جلوگیری از نور زیاد در مناطق غیر ضروری استفاده کنید. با رعایت این نکات می‌توانید از این اشتباهات رایج نورپردازی جلوگیری کنید.
۷. استفاده بیش از حد از نورپردازی تزئینی
نورپردازی تزئینی
نورپردازی تزئینی در فضاهای بیرونی می‌تواند جذاب باشد. با این حال، استفاده اغراق آمیز از آن، در واقع می‌تواند از جذابیت کلی کم کرده و چشم را اذیت کند. چیدمان نورهای تزئینی و نورپردازی کاربردی باید به طور صحیح متعادل باشد. درواقع نورپردازی بیش از حد نه تنها چشم را اذیت می‌کند، بلگه جز عمده اشتباهات نورپردازی است.
چگونه از این اشتباه اجتناب کنیم؟
از نورپردازی تزئینی به عنوان ویژگی برجسته برای برجسته کردن ویژگی‌های خاص در فضای باز استفاده کنید. به عنوان مثال، در محیط‌های ویلا و باغ، می‌توان از چراغ‌های تزئینی برای برجسته کردن درختان، مجسمه‌ها یا عناصر معماری خاص استفاده کرد.
- تعادل بین نورپردازی کاربردی و تزئینی را حفظ کنید. نورپردازی تزئینی نباید به طور کامل یک فضا را اشغال یا شلوغ کند.
در نظر داشته باشید که در خیابان‌های شهری، استفاده از روشنایی تزئینی باید در مناطق یا بخش‌های خاص محدود شود تا امنیت و آسایش عمومی‌حفظ شود.
۸. عدم توجه به دوام و مقاومت در برابر آب و هوا
یکی از معایب نورپردازی که می‌توان به آن پرداخت، عدم توجه به آب و هوای منطقه است. چراغ‌های فضای باز باید در برابر شرایط آب و هوایی مانند باران، برف، باد و رطوبت مقاوم باشند. در صورت عدم توجه به ویژگی، امکان آسیب سریع تجهیزات روشنایی وجود دارد که هزینه‌های نگهداری را افزایش می‌دهد.
چگونه از این اشتباه اجتناب کنیم؟
- از تجهیزات روشنایی استفاده کنید که مطابق با استانداردهای مقاومت در برابر رطوبت و آب و هوا و گرد و غبار باشد. می‌توانید از LEDهایی استفاده کنید که IP68 باشد.
- استفاده از چراغ‌های ساخته شده از مواد مقاوم در برابر تغییرات دما زیاد، می‌تواند از آسیب به آنها در شرایط مختلف آب و هوایی جلوگیری می‌کند.
۹. نادیده گرفتن روشنایی شب
در بسیاری از موارد فقط نور روز در نظر گرفته می‌شود و ازنور موجود در شب غفلت می‌شود. با این حال، پس از غروب خورشید، نورپردازی برای مناطق بیرونی معمولاً باید متفاوت باشد تا تجربه بازدیدکنندگان را افزایش دهد. از جمله معایب نورپردازی، غفلت از استفاده از نور موجو در شب است. نور ماه و همچنین نورهای موجود در فضای اطراف می‌تواند در نورپردازی به ما کمک کند.
چگونه از این اشتباه نورپردازی جلوگیری کنیم؟
- نورهای ملایم و گرم را می‌توان در شب برای ایجاد یک اثر دعوت کننده و آرامش بخش استفاده کرد. این چراغ‌ها می‌توانند احساس آرامش را در محیط‌های بیرونی افزایش دهند.
- به عنوان مکملی برای روشنایی عمومی، می‌توان از چراغ‌های تاکیدی برای برجسته کردن ویژگی‌های خاص مانند درختان، گذرگاه ها، یا مجسمه‌ها استفاده کرد.
۱۰. عدم تطابق بین نور و دکوراسیون فضای باز
نورپردازی باید با طراحی تزئینی فضا مطابقت داشته باشد. اگر نور و طراحی فضایی هماهنگ نباشند، تضادهای بصری ایجاد می‌کنند که جذابیت فضا را کاهش می‌دهد.
چگونه از این اشتباه اجتناب کنیم؟
- نورپردازی باید ویژگی‌های معماری و تزئینی محیط‌ها را حفظ کند. از نورپردازی مدرن برای معابر شهر و نورپردازی گرم برای باغ‌ها و ویلاها استفاده کنید تا حسی طبیعی و دلپذیر ایجاد کنید.
- تجهیزات نورپردازی باید از طراحی مدرن و مینیمالیستی برخوردار باشند تا فضاهای بیرونی با نور مناسب زیبا شود.
نتیجه‌گیری:
نورپردازی مناسب در فضای باز نه تنها به زیبایی و جذابیت فضا کمک می‌کند، بلکه در تأمین امنیت، راحتی و عملکرد فضا نیز نقش مهمی دارد. از این رو، توجه به جزئیات کوچک در انتخاب منابع نوری، جهت نصب و نوع نور، می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود تجربه کاربری و جلوه فضای باز داشته باشد. با رعایت این نکات، می‌توانید فضایی دلپذیر، امن و زیبا برای استفاده در شبانه‌روز ایجاد کنید. شما می‌توانید از شرکت نورپردازی فانا در انجام پروژه‌های خود کمک بگیرید. شرکت فانا با داشتن بیش از یک دهه تجربه می‌تواند به شما در زمینه نورپردازی کمک کند.
ثبت ديدگاه